Hazine ve Maliye Bakanlığı, 2021 yılına ilişkin Kamu İşletmeleri Raporu’nu açıkladı.
Geçen yıl sonu itibarıyla Bakanlığın portföyünde toplam 19’u KİT, 4’ü kamu bankası ve 8 diğer kuruluş olmak üzere toplam 31 kamu işletmesi yer aldı. 2021 yılında KİT sisteminin brüt satışları 2020 yılına kıyasla yüzde 106,2 artışla 331,4 milyar liraya ulaştı. Brüt satışlardaki artış, ağırlıklı olarak BOTAŞ’tan kaynaklandı.
KİT sistemi, 2021 yılını yaklaşık 11,1 milyar lira faaliyet zararı ile kapattı. Faaliyet zararının oluşmasında, brüt satışları bir önceki yıla göre yüzde 106,2 artarken, satış maliyetlerinin yüzde 131,3 artması etkili oldu. Vergi ve yasal yükümlülüklerinin ardından sistemin 2021 yılı dönem net zararı 24,3 milyar lira olarak gerçekleşti.
KİT’lerin bilanço durumu
KİT sisteminin toplam aktif büyüklüğü 2021’de bir önceki yıla göre yüzde 55,8 artışla 483,4 milyar liraya yükseldi. Geçen yıl aktif büyüklüğünün gayri safi yurt içi hasılaya (GSYİH) oranı ise yüzde 6,7 olarak hesaplandı. Aktif büyüklükteki artış da ağırlıklı olarak dönen varlıklardaki artıştan kaynaklandı.
Toplam öz kaynak büyüklüğü 2021’de yüzde 8,8 artışla 194,7 milyar liraya çıktı.
Bazı KİT’lerin nominal sermayelerinde yapılan artışlar sonucunda KİT sisteminin toplam nominal sermayesi 2020 yılına göre yüzde 49,5 artış gösterdi ve 350,2 milyar liraya yükseldi. Bu KİT’lerin ödenmiş sermayelerindeki artış ise KİT sisteminin toplam ödenmiş sermayesini yüzde 37,8 artırarak 258 milyar liraya çıkardı.
KİT sisteminin pasif yapısı incelendiğinde, yabancı kaynakların öz kaynaklara oranla daha fazla olduğu dikkati çekti. Öz kaynaklar, toplam pasifin yüzde 40,3’ünü oluştururken yabancı kaynakların oranı yüzde 59,7 olarak belirlendi.
İstihdam giderleri arttı
KİT’lerde 2001 yılında yaklaşık 165 bin 359 bin kişi istihdam edilirken, bu sayı giderek azaldı. 2021’de istihdam edilen kişi sayısı 99 bin 378 bin seviyelerine indi.
Portföydeki KİT’lerin toplam istihdam giderleri, söz konusu dönemde, yüzde 23,5 artışla 17,3 milyar liraya ulaşırken, gelir tablosuna yansıtılan toplam KİT satış ve faaliyet giderlerinin yüzde 5,1’i istihdam giderinden oluştu.
Bu arada, KİT’lerin bünyesindeki bir çalışanın işverene maliyeti 2021’de memurlar ve sözleşmeli personel için aylık ortalama 12 bin 259 lira ve işçiler için aylık ortalama 16 bin 407 lira oldu.
İç borçlanma stratejisi
Öte yandan Hazine ve Maliye Bakanlığı, kasımda 31,2 milyar lira, aralıkta 24,2 milyar lira, Ocak 2023’te 46,7 milyar lira iç borçlanmaya gidecek.
Bakanlığın Kasım 2022-Ocak 2023 dönemi iç borçlanma stratejisinde, kasımda 31,2 milyar liralık iç borç servisine karşılık 57 milyar liralık, aralıkta 24,2 milyar liralık iç borç servisine karşılık 49,4 milyar liralık, Ocak 2023’te de 46,7 milyar liralık iç borç servisine karşılık 69,9 milyar liralık iç borçlanma yapılması öngörülüyor.
Kasım ayındaki iç borçlanmanın 49,6 milyar lirasının piyasadan, 3,4 milyar lirasının doğrudan satışlardan, 3,9 milyar lirasının kamuya satışlardan, aralık iç borçlanmasının 46,2 milyar lirasının piyasadan, 3,2 milyar lirasının kamuya satışlardan, Ocak 2023’teki iç borçlanmanın ise 60,9 milyar lirasının piyasadan, 5,7 milyar lirasının doğrudan satışlardan, 3,3 milyar lirasının kamuya satışlardan oluşması bekleniyor.
Söz konusu dönemde dış borçlanmaya gidilmeyecek.
Bu dönemde 18 tahvil ihalesi düzenlenecek, 2 kira sertifikasının doğrudan satışı ve 1 hazine bonosunun yeniden ihracı gerçekleştirilecek.
Kasımda 39,3 milyar liralık, aralıkta 30,7 milyar liralık ve Ocak 2023’te de 54,9 milyar liralık ödeme yapılacak. Bu ödemelerin 22,8 milyar lirası dış borç servisinden oluşacak.
