Kitap, Şeyh Said İsyanı’nın tartışmalı detaylarına odaklanarak, dini ve etnik unsurların yanı sıra siyasi boyutunu da ele alıyor. Ayaklanmanın gerçek nedenlerini aydınlatmaya çalışan kitap, özellikle Şeyh Said’in isyanın başlamasındaki rolü, planlaması ve gelişimi konularında ayrıntılı bir analiz sunuyor.
Yazar, Şeyh Said İsyanı’nın tarih boyunca farklı ideolojilere ve dini görüşlere alet edilmesiyle oluşan yorumlar arasında bilimsel bir perspektif sunarak, kamuoyundaki yanlış bilgilerin önüne geçmeyi amaçlıyor. Kitap, ayrıca dönemin siyasi atmosferini, Musul meselesinin etkilerini ve isyanın gerçekleştiği zamandaki toplumsal tepkileri de inceliyor.
“Şeyh Said İsyanı ve Gerçekler”, belge ve kaynaklara dayanarak Şark İstiklal Mahkemesi’nde yapılan yargılama sürecine dair detayları içeriyor. İsyanın elebaşlarının mahkemede verdiği ifadeler, yüzleştirme tutanakları, savunmalar, itiraflar ve af talepleri, kitapta doğrudan yer alıyor. Yazarlar, okurlara objektif bir bakış açısı sunmayı hedefleyerek tarihi olayları detaylı bir şekilde incelemeye çalışıyor.
YAZAR NOTU VE KİTAP ÖZETİ
Yeni kitabım… “Şeyh Said İsyanı ve Gerçekler”
Şeyh Said İsyanı yakın dönem siyasi tarih yazıcıları tarafından her zaman gündemde tutulan tartışmalı bir konu olmuştur.
İsyanla ilgili mutabakat sağlanamayan hususların başında ayaklanmanın temelinde dinî kaygıların mı, yoksa etnik unsurların mı yer aldığı konusu gelmektedir. Şeyh Said şeriat için mi, yoksa bağımsız bir Kürt devleti kurmak için mi isyan etmiştir? Doğu illerimizde yüzlerce yıldır örselenmiş bulunan otorite boşluğunun tesisi için büyük bir sınav, Musul meselesini etkileyen önemli bir kilometre taşı olan bu isyan uzun süren bir hazırlık aşamasından sonra planlı şekilde mi başlamış, yoksa dönemin siyasi gelişmelerine karşı oluşan halk tepkisiyle birdenbire mi ortaya çıkmıştır? Şeyh Said bu isyanın neresindedir? Başından beri isyanın planlayıcısı mıdır, yoksa diğer asiler gibi hali hazırda başlamış olan isyana sonradan mı dâhil olmuştur? “Azadi” adıyla bilinen Kürt İstiklal Komitesi’nin isyanla ilgisi var mıdır? Musul müzakerelerinin devam ettiği süreçte ortaya çılan bu isyanda İngiltere’nin parmağı var mıdır?
Bilimsel çevrelerde bu gibi tartışmalara neden olan Şeyh Said İsyanı, kamuoyu nezdinde de çoğu zaman hamasetten öteye geçemeyen yorumlarla ele alınmıştır. Bunun temel nedeni; tarihsel bir mesele olarak incelenmesi gereken bu isyanın çeşitli sebeplerle günümüz siyasetine alet edilmiş olmasıdır. Kimi zaman ideolojik, kimi zaman dinî saplantıların şişirdiği hamasi tavırlar bize göre yaşanan sürecin objektif bir şekilde ele alınmasını engellemekte ve gerçeklerin üzerini örtmektedir.
Tarihi olayların gerçekliğini tarafsız şekilde ortaya koymanın en net yolu ise iddia sahiplerine belge ve kaynak sunmaktan geçer. Meydana getirdiğimiz bu çalışmamızda da her zamanki gibi yine bu yolu tercih ettik. Hatta bu sefer işin boyutunu daha da öteye taşıyarak, Şeyh Said İsyanı sonrasında gerçekleşen yargılama sürecine dair, isyanın elebaşlarının Şark İstiklal Mahkemesi’ndeki ifadelerini, yüzleştirme tutanaklarını, isyana müdahil olan tüm sanıkların mahkemede yaptıkları savunmaları, bu savunmalardaki itirafları, pişmanlıkları ve af taleplerini günümüz Türkçesiyle ve herhangi bir yorum katmaksızın okura aktarmayı uygun gördük.
Bu nedenle de kitabımızın adını “Şeyh Said İsyanı ve Gerçekler “vermek uygun düştü. Yararlı olmasını dilerim.
