Kağıt, cam ve metal gibi geri dönüştürülebilir malzemeleri toplayarak atıkların doğaya ve ekonomiye kazandırılmasına katkı sağlayan ‘sokak atık toplayıcıları’, bilimsel araştırmaya konu oldu. İzmir Ekonomi Üniversitesinde (İEÜ) görev yapan 3 akademisyen, atık toplayıcıların varlığının, geri dönüşüm konusunda bireysel davranışları nasıl etkilediğini göstermek amacıyla proje geliştirdi.
İzmir Ekonomi Üniversitesinde görev yapan 3 akademisyen tarafından ‘Bireylerin atık ayrıştırma davranışlarında sokak atık toplayıcılarının rolü’ adlı proje geliştirildi. Proje, TÜBİTAK tarafından kabul edilerek 273 bin TL destek almaya hak kazandı. 16 ayda tamamlanacak çalışma ile İzmir’de bini aşkın kişiyle görüşülecek. Sokak atık toplayıcılarının yaptığı işin toplumda nasıl karşılık bulduğu değerlendirilecek ve bu kişilerden daha çok nasıl yararlanılacağı konusunda fikirler geliştirilerek toplum düzeyinde atık ayrıştırma davranışının yaygınlaşması hedeflenecek. İEÜ İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Metehan Feridun Sorkun’un yürütücülüğünde hayata geçirilen projeye, İEÜ İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Şükrü Özen ve İEÜ Psikoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Seda Can da araştırmacı olarak destek verecek. Projede elde edilen tüm bulgular, TÜBİTAK’a sunulacak ve uluslararası bilimsel dergilerde yayınlanacak. İzmir’in ev sahipliğinde bir çalıştay da düzenlenerek projenin sonuçları üzerine değerlendirmeler yapılacak.
İzmir’den destek
Projeye ilişkin detayları paylaşan Doç. Dr. Sorkun, sokak atık toplayıcılarının geri dönüşüm konusunda önemli bir görev üstlendiğine dikkat çekti. Sürdürülebilirlik ve çevreci projelere yönelik dünya genelinde farkındalığı artırmak için birçok proje yapıldığını söyleyen Doç. Dr. Sorkun, bu alandaki çalışmalara bilimsel olarak İzmir’den de destek vermeyi amaçladıklarını belirtti.
“Önemli bir görev üstleniyorlar”
Küresel ısınmaya bağlı oluşan iklim değişikliği, artan nüfus ve doğal kaynakların azalması gibi birçok faktörün, geri dönüşüm konusunda herkese bireysel sorumluluklar yüklediğini kaydeden Doç. Dr. Sorkun, “Belki farkında değiliz ama sokak atık toplayıcıları, geri dönüşüm ve atıkların değerlendirilmesi noktasında çok önemli rol üstleniyor. Bu konuda toplumsal bir görev yaptıklarını söyleyebiliriz. Projemizin amacı, sokak atık toplayıcılarının varlığının, atıkları değerlendirme konusunda bireysel davranışları nasıl etkilediğini göstermek. Örneğin, atık toplayıcılar var diye bireysel olarak bu konuyu ihmal mi ediyoruz ya da tam tersi ‘Yardımımız dokunsun’ diye onlar için mi atık ayrıştırıyoruz? Sokak atık toplayıcılarına bu konuda ne kadar yardımcı oluyoruz ya da onların yaptığı işi ne derece önemsiyoruz? İşte bu gibi sorulara projemizde yanıt alacağız. İzmir’de yapacağımız bu çalışmayla elde edilecek bulguların Türkiye genelinde atık toplayıcılarına karşı tutumu göstermek yönüyle de oldukça önemli olacağını düşünüyorum” dedi.
“Dünyada ilk olacak”
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) aracılığıyla her ilçede rastgele seçilen binin üzerinde kişiyle görüşme yapacaklarını ifade eden Doç. Dr. Sorkun, gerçekleştirecekleri bilimsel araştırma projesinin ‘bireylerin atık ayrıştırma davranışında sokak atık toplayıcılarına karşı tutumu dikkate alması yönüyle’ dünyada ilk olduğunu söyledi. Doç. Dr. Sorkun, “Çalışmamızın neticesinde, sokak atık toplayıcılarından daha fazla yararlanılmasını sağlamayı ve atıkların değerlendirilmesi konusunda onların işini kolaylaştıracak çözüm önerileri geliştirmeyi de hedefliyoruz” diye konuştu.
