Rusya dışişleri bakanı Sergei Lavrov, Pazartesi günü süresi dolacak Karadeniz tahıl anlaşmasına ilişkin yeni bir öneri duymadığını fakat herhangi bir anlaşma olmaksızın Rusya’nın tahıl ihracatını güvence altına almak üzere Türkiye ile birlikte çalıştıklarını açıkladı.
Kaynakların Reuters’a verdiği bilgiye göre, Birleşmiş Milletler (BM) genel sekreteri Antonio Guterres, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin’e Rusya’nın tarım bankasının uluslararası ödeme mesajlaşma sistemi SWIFT’e erişiminin sağlanması karşılığında anlaşma süresini uzatması teklifinde bulundu.
Rusya, kendi tahıl ve gübre ürünlerinin ihracatının güvence altına alınması talebinin yerine getirilmediği gerekçesiyle anlaşmadan çekilme tehdidinde bulunmuştu. Karadeniz anlaşması kapsamında tahıl taşıyacak olan son iki gemi bitiş tarihi öncesinde Ukrayna’nın Odesa limanında yükleme yapıyor.
“Benim hiçbir yeni öneriden haberim yok”
Lavrov, cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Putin’in anlaşmaya ilişkin bazı önerilerde bulunduğuna yönelik açıklamaları hakkında yöneltilen soruya “Benim hiçbir yeni öneriden haberim yok” dedi.
Lavrov “Türkiye, tahılımızın işlenmesine yardımcı olma ve hiç kimseye ya da hibir şeye bağlı olmaksızın gelişmekte olan ülkelere buğday arzı sağlayabilmemize yönelik bir plana katılım sağlama konuları ile ilgileniyordu” dedi.
Türkiye ve BM geçen yılın Temmuz ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle daha da kötüleşen gıda krizi ile mücadele etmek üzere Karadeniz tahıl anlaşmasına ara buluculuk etmişti.
Putin, Rusya’nın küresel pazara kendi tarım ürünlerinin ihracatı konusunda karşılaştığı engeller hakkında Batılı devletlerin iki yüzlü olduğu gerekçesiyle tahıl anlaşmasının bitebileceğini söylemişti.
Rusya’nın ana taleplerinden biri tarım bankası Rosselkhozbank’ın SWIFT sistemine yeniden erişiminin sağlanması. Avrupa Birliği (AB) Haziran 2022’de Rusya’nın Ukrayna’daki eylemlerine karşılık olarak bankanın sisteme erişimini yasaklamıştı.
Üç kaynağın Reuters’a verdiği bilgiye göre AB, Rosselkhozbank’ın bir iştirakinin özel olarak tahıl ve gübre alışverişlerinde kullanılmak üzere SWIFT sistemine erişimini sağlama konusunu değerlendiriyor. Haber ilk Financial Times’da yer almıştı.
Ancak Rusya dışişleri bakanlığı sözcüsü Maria Zakharova Rusya’nın böyle bir öneriden memnun olmayacağını çünkü bankanın bir iştirak oluşturmasının “aylar” süreceğini ve sonrasında bu iştiraki SWIFT’e bağlamanın da üç ay daha vakit alacağını belirtmişti.
