2021 yılının son aylarından itibaren Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın talimatı doğrultusunda indirimlere başlayan TCMB, politika faizini %19’dan %8.5’a kadar indirdi.
Bu gevşeme döngüsü ise bir kur krizine yol açarak enflasyonu körükledi ve TÜFE geçtiğimiz yıl %85 seviyesinde zirve yaptıktan sonra Mart ayında baz etkisi ve TL’deki birikimli kaybın azalmasıyla %50.5’e geriledi.
Seçimden hangi sonuç çıkarsa çıksın sona erecek
Karşı çıkanlar olsa da ekonomistler Türkiye’de 1.5 yıldır uygulanan politikaların seçimden hangi sonuç çıkarsa çıksın sona ereceğine ve ortodoks politikalara dönüleceğini düşünüyor. Bu beklenti mevcut ekonomik düzenin sürdürülebilir olmadığı düşüncesinden ve siyasi gelişmelerden destek buluyor.
Ankete cevap veren 21 ekonomistin hepsi bu hafta yapılacak para politikası kurulu toplantısında bir haftalık repo faizinin mevcut %8.5 seviyesinde sabit tutulacağını tahmin ediyor fakat seçim sonrasındaki toplantılarda politika faizi seviyesi tahminleri çoğunlukla yukarı yönlü.
TCMB’nin faizi %8.5’ta sabit bırakması bekleniyor
JPMorgan bir araştırma notunda 14 Mayıs seçimleri öncesi son PPK toplantısında değişiklik sinyali vermeyen TCMB’nin faizi %8.5’ta sabit bırakmasını beklediklerini belirtti ve ekledi:
“TCMB, Mart ayı faiz kararında mevcut para politikası duruşunun deprem sonrasında gerekli toparlanmayı desteklemek için yeterli olduğunu belirterek politika faizinde değişiklik sinyali vermemiştir. TCMB’nin 25 Mayıs’ta yapılması planlanan PPK toplantısında %8.5’te beklemede kalmasını bekliyoruz.”
Belirsizlik yüksek
Son 24 yılın zirvesine çıkan enflasyon ise hanehalkının alım gücünde ciddi düşüşlere yol açarken bu süreç Erdoğan seçmeninin desteğine de olumsuz yansıdı.
JPMorgan cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması durumunda 22 Haziran’da yapılacak PPK toplantısında verilecek kararlar hakkında belirsizliğin yüksek olduğunu da belirtti.
Reuters anketindeki soruya cevap veren 11 ekonomistin medyan tahmini TCMB’nin bir haftalık repo faizinin seçimden sonra üçüncü çeyrekta %24’e, dördüncü çeyrekte ise %25 olacağını öngörüyor. 2024 sonunda ise politika faizinin %16.5’e gerileyeceği tahmin ediliyor.
2025 sonu tahmini ise %19.3 olarak şekilleniyor
Yüklü faiz artışlarına rağmen enflasyondaki yüksek seyrin devam etmesi beklenirken, 31 ekonomistin medyan tahmini TÜFE’nin yılsonunda sadece %46.4’e gerileyeceği yönünde. 2024 sonu tahmini 28.8% iken, 2025 sonu tahmini ise %19.3 olarak şekilleniyor.
Ankette 34 ekonomistin 2023 yılında ekonomik büyüme için medyan tahmini 2.6% seviyesinde bulunuyor. Bu tahmin, hükümetin Şubat ayında 11 ili etkileyen depremlerin öncesinde yaptığı tahmin olan %5 seviyesinin neredeyse yarısı. Yetkililer, depremlerin yarattığı hasarın büyüme oranını %1-2 seviyesinde düşüreceği görüşünde.
2022’de bu hedefe ulaşılması imkansız hale gelmişti
Ankette, büyüme medyan tahminleri 2024 için %3 ve 2025 için %3.8 olarak şekillenirken, hükümetin her iki yıl için de tahmini %5.5 seviyesinde bulunuyor.
TCMB, 2021 sonunda faiz indirimlerine başladığından beri fiyat istikrarının, hükümetin büyüme, ihracat ve yatırımı önceleyen politikaları sayesinde cari dengede kalıcı bir fazlaya ulaşılmasıyla sağlanacağı görüşünü savunuyor.
Ancak Ukrayna’daki savaş ve küresel sıkı para politikası uygulamalarıyla azalan dış talep sebebiyle 2022’de bu hedefe ulaşılması imkansız hale gelmişti.
Hükümetin bu yıllar için tahminleri sırasıyla %1.4 ve %0.9 seviyesinde
Ankete katılan 16 ekonomistin medyan tahminine göre 2023’te cari açığın gayrisafi yurtiçi hasılanın (GSYH) %4.4’üne denk gelmesi bekleniyor. Bu rakam hükümetin Eylül ayında yayımladığı Orta Vadeli Program’daki %2.5 hedefinin oldukça üstünde bulunuyor.
Cari açığın 2024’te 3.4% ve 2025’te 2.5% olması beklenirken, hükümetin bu yıllar için tahminleri sırasıyla %1.4 ve %0.9 seviyesinde.
