Kahramanmaraş depremleri sonrası arama kurtarma çalışmaları devam ederken hayatını kaybedenlerin sayısı 17,000’i geçti.
Öncü veriler depremin ilk gününde Türkiye genelinde elektrik tüketiminde %11 düşüş yaşandığını gösterirken, depremde hala arama kurtarma faaliyetlerine ağırlık veriliyor olması ve hasar tespitin de yeni başlaması toplam etkiyi tahmin etmekte zorluk yaratıyor.
Reuters’da yayımlanan bir haberde dikkat çekildiği üzere depremin Türkiye ekonomisinde milyarlarca TL yeniden inşa maliyeti yaratması ve büyümede bu yıl için 1-2 puan gerilemeye neden olması bekleniyor.
Binaların yüzde 40’ı hasar gördü ya da tamamen yıkıldı
Boğaziçi Üniversitesi tarafından yayımlanan incelemede Kahramanmaraş merkezindeki binaların %40’ının hasar gördüğü veya tamamen yıkıldığı tahmin edildi.
Depremden etkilenen 10 ilde toplam 13.42 milyon kişi yaşıyor. Çöken hastanelerin, devasa depremden zarar gören yolların ve iletim hatlarının yeniden inşaası, barınma kaynaklı kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlar on milyarlarca lira harcama gerektirecek.
Dünya Bankası’ndan 1 milyar 780 milyon dolar
Dünya Bankası yeniden inşa ve yardım için Türkiye’ye 780 milyon dolar finansman sağladığını ve daha sonra 1 milyar dolar daha sağlanacağını da açıkladı.
İlgili illerde 3 ay süreli OHAL ilan edilirken TCMB reeskont ve avans kredilerinin ödemelerini öteledi. Hazine ise Temmuz sonuna kadar mücbir sebep ilan ederek bölge için vergi ödemelerini ötelerken ayrıca ilgili kamu kurumlarına ilk etapta 100 milyar TL aktarıldı.
Borsa kapalı
Borsa İstanbul, depremin sonra açık kaldığı bir kaç günde %16 düşüş kaydettikten sonra bir hafta süreyle kapatıldı.
Döviz piyasasında arz ve talebi TCMB’nin aldığı önlemler belirlediği için piyasada son aylarda keskin hareketler görülmüyor. TL geçen yılın tamamında, büyük bölümü yılın ilk yarısında olmak üzere dolar karşısında %29.6 değer yitirdi. Dolar/TL bu sabah 08.49’da 18.8335/18.8340 seviyesinde. Euro/TL kuru ise 20.20 seviyelerinde yer alıyor.
Bugün iç veri gündeminde TÜİK tarafından saat 1000’da açıklanacak Aralık ayı sanayi üretimi ve işsizlik verileri yer alıyor. Reuters anketine göre takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin Aralık’ta yıllık %1.35 daralması bekleniyor.
Seçim gündemi izleniyor
İktidar düşük faiz, cari fazla odaklı alışılagelmişin dışındaki ekonomi politikaları uygularken muhalefet tüm ekonomi politikalarını tersine çevirmeyi hedefliyor. Bu nedenle deprem öncesinde seçimde ekonomi politikalarında köklü değişim getirecek bir sonucun gerçekleşip gerçeklemeyeceği izleniyordu.
Deprem sonrasında ise piyasalar yaşanan felaketin büyüklüğü ve etkilediği bölgede yaşayan nüfus yoğunluğu da dikkat alındığında 14 Mayıs’ta planlanan seçimlerin zamanında olup olmayacağını izlemeye başladı.
Bu konuda Reuters’ın sorusunu yanıtlayan bir üst düzey hükümet yetkilisi, “Gelişmelere bakacağız ama şu anda 14 Mayıs’a seçim yapmanın çok ciddi güçlükleri var” dedi. Aynı yetkili bu ortamda seçim kampanyası yapılmasının soru işareti yaratabileceiğini belirterek şunlari söyledi:
“Ancak Böyle bir ortamda seçim kampanyası mı yapılır? Acımızı yaşamadan siyaset konuşmak oy istemek her siyasi parti için kabulü zor bir durum. Bir değerlendirme yapılacak elbette… Girilen seçim döneminden çıktık gibi.”
Küresel piyasalar
Dolar yatırımcıların haftaya açıklanacak ABD enflasyon verisi öncesinde temkinli olmalarıyla değer kaybına karşı koymaya çalışırken, ekonomik yavaşlama ve Fed’in faiz artışlarının hızına yönelik endişeler de risk iştahını düşürdü.
