Aysel YÜCEL / İSTANBUL
Son bir yılda en az ikiye katlanan fiyatlarıyla birçok kesim için ulaşılabilir olmaktan çıkan otomobilde, zorunlu talep kayması yaşanıyor. Arka arkaya gelen zamlarla, hemen hemen tamamı yüzde 80’lik ÖTV dilimine giren binek araca erişmekte zorlanan tüketiciler, yüzde 15’lik düşük ÖTV dolayısıyla daha ucuza satılan hafif ticari araçlara yöneldi. Otomobil fiyatlarına üst üste gelen zamlar, tüketiciyi vergi yükü daha az olan ticari araçlara yöneltti. Son aylardaki daralmanın ardından pazarın hareketlendiği eylülde, otomobil satışları yıllık bazda yüzde 2,9 artarken, hafif ticari araç satışları yüzde 26 arttı.
Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), eylül ayı otomobil ve hafif ticari araç satış rakamlarını açıkladı. Otomobil ve hafif ticari araç satışları, eylül ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 8,7 artarak 62 bin 84 adet oldu. Otomobil satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,9 artarak 44 bin 681 adet, hafif ticari araç satışları yüzde 26,7 artarak 17 bin 403 adet oldu.
9 ayda satışlar yüzde 7 daraldı
2022 Ocak-Eylül döneminde otomobil ve hafif ticari araç satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 6,7 azaldı. Bu dönemde, toplam satışlar 520 bin 530 adet olarak gerçekleşti. Otomobil satışları yüzde 8,2 azalarak 399 bin 224, hafif ticari araç satışları yüzde 1,7 azalarak 121 bin 306 olarak gerçekleşti. Segmentlere göre satışlara bakıldığında ise Ocak-Eylül 2022’de pazarın yüzde 88,1’ini vergi oranları daha düşük olan A, B ve C segmentindeki araçlar oluşturdu. C segmenti (orta sınıf ) otomobiller 201 bin 311 adet satışla pazardan yüzde 50,4 pay alırken, B segmenti (küçük sınıf ) otomobiller 148 bin 550 adetle pazardan yüzde 37,2 pay aldı.
Enflasyonist baskı ve kurdaki yükseliş paralelinde otomobil fiyatlarındaki artışın hızlanması nedeniyle, birkaç istisna dışında piyasadaki modellerin neredeyse tamamı yüzde 80 ÖTV dilimine girdi. Hafif ticari araçlarda ise ÖTV oranı yüzde 15. Aradaki makasın açılması, ticari araçlara olan ilgiyi artırdı.
Gülan Otomotiv Yönetim Kurulu Başkanı Alp Gülan, eylül ayı satışlarının beklentilerinin üzerinde olduğunu ifade ederek, ticarideki atışı ise “Sıfır binek araç fiyatlarındaki hızlı yükseliş, bazı tüketicileri vergi oranı daha düşük olan ticari araçlara yöneltti. Özellikle Ford ve Fiat gibi yerli markaların hafif ticari araç satışlarında eylül ayında sıçrama olduğu görülüyor” sözleriyle yorumladı.
Ticarinin lideri Ford oldu
ODD raporuna göre, Ford 6 bin 569 adetle eylül ayı hafif ticari araç satışlarında lider olurken, Fiat 4 bin 631 adetle ikinci, Renault ise bin 46 adetle üçüncü sırada yer aldı. Eylül ayında otomobil ve hafif ticari araç toplam satışlarının lideri ise 8 bin 138 adetle Fiat oldu. Bu markayı 4 bin 393 adetle Volkswagen takip ederken, Renault 4 bin 202 adetle üçüncü sırada yer aldı.
Ali Haydar Bozkurt: Ticaride araç bulunurluğu arttı
ODD Başkanı Ali Haydar Bozkurt, eylül ayında hafif ticari satışlarındaki artışta baz etkisinin ve tedarik sorunlarının azalmasının da etkili olduğunu söyledi. Bozkurt, “Hafif ticari araçlarda eylül ayı bakımından yüzde 26,7’lik artış öncelikle bir önceki yılın baz etkisinden kaynaklanıyor. Hafif ticari araçlar bakımından araç bulunurluğundaki artışın da olumlu etkisi söz konusu oldu. Eylül 2021’de, 13 bin 733 adet hafif ticari araç satılırken, bu satış miktarı on yıllık ortalamaların da yüzde 12 altında kaldı. Bu yıl Eylül ayında gerçekleştirilen 17 bin 403 adetlik hafif ticari araç satış adetindeki yüzde 26,7’lik artışta baz etkisi de görülüyor” diye konuştu.
