Depremden en çok etkilenen kişiler şüphesiz ki çocuklar oluyor. Bu dönemde çocuklarla kurulan doğru iletişim büyük önem taşıyor. Deprem döneminde çocukların yanında deprem hakkında konuşulabileceğini ancak çok trajedi içeren bilgileri ve görüntüleri çocuklarla paylaşmanın uygun olmadığını söyleyen Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Kara, “Deprem döneminde çocuklarınızı sakin, şefkatli ve kabul edici bir tarzda dinleyin” dedi.
HER ÇOCUK FARKLI ETKİLENDİ
Herkesin belirli derecede depremden etkilendiğini ifade eden Psikiyatri Uzmanı Dr. Tuğba Kara, çocukların travmatik olaylardan erişkinlerden daha fazla etkilendiğini söyledi. Her çocuğun depremden fazla derecede etkilendiğini dile getiren Kara, “Duygusal hassasiyeti olan çocukların etkilenme derecesi farklıdır. Buna bağlı olarak duygularını ifade ediş tarzları erişkinlerden farklıdır. Bizim anne ve baba olarak onlara nasıl davrandığımız travmanın onlar üzerindeki etkilerini değiştirebilir. Ancak travma durumunda çocuğumuza nasıl davranacağımızı, öncelikle kendimize nasıl davrandığımız etkiler. İşe öncelikle kendimizden başlamalıyız. Deprem sonrasında kişi çaresizlik, kaygı, korku, suçluluk hissedebilir. Biz kendi duygularımızı anlayıp, onlara uygun tepkileri verebilirsek çocuklarımızın duygularına da uygun tepkiler verebiliriz” diye konuştu.
ÇOK İYİ GÖZLEMLEMEK GEREKİYOR
Her çocukta travmaya verdiği yanıtın farklı olduğuna dikkat çeken Kara, şunları söyledi:
“Çocuklarımızın duygularını anlamak için onları gözlemlememiz ve onlarda olan değişimleri fark etmemiz gerekir. Her çocuğun travmaya verdiği yanıt ve etkilenme derecesi çok farklıdır. Aslında çocukların birçoğu travmaları sağlıklı bir şekilde atlatır. Çocuklarda artmış hareketlilik veya içe kapanma, kavgalarının artması, ani tepkiler vermesi, eskiden korkmadığı şeylerden korkmaya başlaması, yalnız yatamaması, yanınızdan ayrılmak istememesi ve travmatik olay hakkında çok soru sorması veya travmayı hatırlatan şeylerden kaçınma görülebilir. Bu tepkilerin hepsi belli bir süre ve seviyede normaldir”
HANGİ GÖRÜNTÜLERDEN UZAK TUTULMALILAR
Çocukların yanında deprem konusunun konuşulabileceğini ancak çok trajedi içeren bilgilerin ve görüntülerin çocuklarla paylaşılmaması gerektiğini savunan Tuğba Kara, “Zor zamanlar çocuklarınıza beceri öğretmek için doğru zamanlar değildir. Onun için onları yanınızdan uzaklaştırmayın. Gerekli görüyorsanız yanınızda yatmalarına izin verin ve temel ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olun. Çok detaylı sormadan olayı anlatmalarına izin verin. Çocuğunuz henüz duygu ve düşüncelerini paylaşmaya hazır değil ise onu zorlamayın ve sabırlı olun. Onları sakin, şefkatli ve kabul edici bir tarzda dinleyin. ‘Anne ve baba çok korkuyorum’ dediğinde, ‘Geçti işte, ne var korkacak’ demek yerine ‘Ben de korktum. Gel konuşalım bakalım, neler hissettin, neler düşündün’ gibi yaklaşmak daha doğru olacaktır.” diye konuştu.
KENDİLERİNİ İFADE ETSİNLER
Tuğba Kara konuya ilişkin şunları söyledi:
“Çocukların belirsizliğini bundan sonra ne olacağını anlatmak ve kaygılarını yatıştırmak önemlidir. Yaşlarına uygun olmayan davranışlarını eleştirmeyin, kızmayın. Çocuğunuza kendisini ifade edebileceği alanlar sunmanız önemlidir. Örnek olarak resim çizmek, şarkı söylemek, oyun oynamak, günlük yazmak tarzı etkinlikler. Çocukların yanında deprem hakkında konuşulabilir ancak çok trajedi bilgileri ve görüntüleri onlarla paylaşmak uygun değildir. Sorularına geçiştirici değil, işlerine yarayacak bilgileri vermek, deprem anında kendilerini nasıl koruyacaklarını yaşlarına uygun olarak anlatmak önemlidir”
(İHA)
