Kıymetli okurlar, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanan Ağustos 2024 dönemi dış ticaret istatistikleri bu hafta ki köşe yazımızın konusunu oluşturmaktadır.
İstatistik içeriğinde Ağustos ayında enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç ithalat yüzde 5,6 azalarak 21 milyar 659 milyon dolardan, 20 milyar 450 milyon dolara gerilediği belirtilmiştir. Bu bize göstermektedir ki gerek ülke içi gerekse global anlamda yaşanan üretim daralmasının net etkisi belli olmaktadır. Yine açıklama içerisindeki “Ağustos ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,7 azalarak 8 milyar 712 milyon dolardan, 4 milyar 992 milyon dolara geriledi. İhracatın ithalatı karşılama oranı 2023 Ağustos ayında yüzde 71,2 iken, 2024 Ağustos ayında yüzde 81,5’e yükseldi.” İfadesi pek tabi ki ekonomik olarak ülkemiz açısından büyük önem arz etse de özellikle imalat sanayinde ortaya çıkabilecek olan vergi geliri kaybının üzerinden durmamak büyük bir hata olacaktır.
Yine rapor içeriğinde “Ekonomik faaliyetlere göre ihracatta, 2024 Ağustos ayında imalat sanayinin payı yüzde 94,6, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,1, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu.
Ocak-Ağustos döneminde ekonomik faaliyetlere göre ihracatta imalat sanayinin payı yüzde 94,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,5, madencilik ve taş ocakçılığı sektörünün payı yüzde 1,7 oldu.” İfadesi yer almaktadır. Bu verilere özellikle ülkemiz ekonomisi açısından büyük bir yatırım ve döviz kazandırıcı faaliyet olan turizm gelirlerinin katılmaması ekonomik göstergenin doğruluğunu zedelemektedir.
Teknoloji yoğunluğuna göre ihracat ürünlerinin incelendiği kısımda ise, teknoloji yoğunluğuna göre dış ticaret verileri, ISIC Rev.4 sınıflaması içinde yer alan imalat sanayi ürünlerini kapsamaktadır. Ağustos ayında ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,6’dır. Yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,0’dır. Ocak-Ağustos döneminde ISIC Rev.4’e göre imalat sanayi ürünlerinin toplam ihracattaki payı yüzde 94,3’tür. Ocak-Ağustos döneminde yüksek teknoloji ürünlerinin imalat sanayi ürünleri ihracatı içindeki payı yüzde 3,3 olarak açıklanmıştır. Bu da göstermektedir ki özellikle son dönemde çokça tartışma konusu olan kurumlar vergisi istisnalarının yarattığı vergi gideri eleştirisi son derece yerindedir. Özellikle yatırım teşvik mevzuatında ve vergi mevzuatında yüksek teknolojili ürünlerin imalatının özellikle yabancı yatırımcı açısından daha cazip hale getirilmesi elzemdir.
