Ekonomistler, tüketici fiyat endeksini ve gıda ve enerjiyi hariç tutan çekirdek TÜFE’nin yıllık bazda gerileyeceğini öngörmekle birlikte gerilediği seviyenin dahi halen çok yüksek enflasyona karşılık geleceğini vurguluyor. Genel TÜFE’de bir ay öncesine göre haziran ayından bu yana en fazla artış bekleniyor.
Bu, Fed’in gelecek ayki toplantısı için faiz oranlarında beşinci kez 75 baz puanlık bir artışı masada tutuyor. Fakat genel beklenti halen 50 baz puan artış yönünde. Yükselen fiyatlar Fed’i gelecek yıl yetkililerin birkaç ay önce öngördüğünden daha yüksek bir zirve oranına doğru yönlendirmekte.
Her iki durumda da, hala sıkı bir işgücü piyasası nedeniyle, bu haftaki ara seçimlerde önemli bir faktör olan enflasyonda önümüzdeki aylarda nispeten yavaş bir düşüş olması muhtemel. Genel yıllık enflasyon oranı, önceki yedi ayın altısında tahminleri aşmıştı.
Citigroup Inc. ekonomistleri Veronica Clark ve Andrew Hollenhorst bir notta, “Yukarı yönlü bir sürprizin altta yatan güçten kaynaklanması muhtemel. Bu son istihdam raporuyla birlikte, politika faizlerinin enflasyonu bastırmak için daha da yükselmesi gerekeceği riskini daha da artıracaktır” dedi.
Fed, emek de dahil olmak üzere ekonomi genelinde talebi dizginlemek için 1980’lerden bu yana en agresif faiz artırımı döngüsünde. Başkan Jerome Powell geçen hafta yaptığı açıklamada, enflasyonu durdurmak için merkez bankasının daha yumuşak iş piyasası koşulları görmek istediğini, ancak şu ana kadar bunun henüz “açık” bir şekilde gerçekleşmediğini söyledi.
Richmond Fed Başkanı Thomas Barkin, çarşamba günü düzenlenen bir etkinlikte, merkez bankasının enflasyonu %2 hedefine geri döndürmek için ne gerekiyorsa yapacağını açıkladı.
“Fed, enflasyonun kötüleşmesine ve beklentilerin yükselmesine izin veremez” diyen Barkin, “Bir ekonomik daralma korkusuyla geri çekilirsek, enflasyon daha da güçlenir ve daha fazla kısıtlama gerektirir” diye ekliyor.
Cuma günü yayınlanan rapor, ABD’nin Ekim ayında beklenenden daha fazla istihdam eklediğini ve ortalama saatlik kazançların Eylül ayından itibaren hızlandığını gösterdi. Ücret kazanımları enflasyona ayak uydurmasa da Amerikalılara harcama yapmaya devam etmeleri ve işletmeler için işgücü maliyetlerini artırmaları için gerekli olan baskıyı sağlamaya yardımcı oluyorlar ve bu da fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskıyı sürdürüyor.
BNP Paribas’nın baş ABD ekonomisti Carl Riccadonna, “İşgücü piyasası bizi güç ve esneklikle şaşırtıyorsa, tüketici fiyatlarıyla farklı bir sonuç beklememeliyiz” dedi. “Biri diğerini takip edecek. İşgücünün dönmesi yavaştır ve aynı şey enflasyon için de geçerlidir.”
Enflasyon raporlarının detaylarını izlerken, Fed yetkilileri büyük manşet rakamlarının tüketicilerin ücret ve fiyat beklentileri üzerindeki etkisinden de endişe duyuyorlar.
Diğer Bileşenler
Eylül ayında bir yıl öncesine göre %8,2 artış gösteren manşet TÜFE enflasyonu, ekonomi genelindeki geniş fiyat baskılarını yansıtıyor. Son aylarda, en büyük katkıda bulunanlardan bazıları yiyecek, tıbbi bakım ve konut oldu.
Konut fiyatları ve kiralarına ilişkin bazı göstergeler son aylarda yavaşlamış hatta gerilemiş olsa da TÜFE’ye yansıması biraz zaman alıyor. Fed Başkanı Christopher Waller geçen ay yaptığı açıklamada, konut fiyatlarının hızla artmaya devam etmesi durumunda, çekirdek enflasyon sepetindeki diğer bileşenlerin, Fed yetkililerinin aradığı daha düşük genel enflasyon okumalarını sağlamak için “önemli ölçüde ılımlılaşması gerektiğini” söyledi.
Harcamalar hizmetlere doğru kayarken enflasyonun soğuduğu bir alan, iyileşen tedarik zincirlerini yansıtan ve kaydıran otomobiller ve giyim gibi mallar. Ancak bu ılımlılık, hizmetlerden kaynaklanan fiyat baskılarını henüz dengelemedi.
